Belki daha önce serbest radikal diye bir terim duymadınız ancak bu, hepimizin bilmesi gereken bir terim zira tüm vücudumuzu alt üst edebilecek güce sahip. Oksidatif stres altında olan vücudumuzda oksijen çiftlenmiş elektronu olmayan iki ayrı atoma ayrılır. Tek başına dolaşan ve eksik elektronu olan bu atomlara serbest radikal denir. Halbuki elektronlar çiftler halinde dolaşmayı severler. Bu yüzden vücudumuzdaki serbest radikaller kendilerine bir elektron daha bulabilmek için tüm vücudumuzu dolaşırlar. Bu dolaşma esnasında da hücreler, proteinler ve DNA zarar görür. Serbest radikaller birçok hastalığa sebep olabilir. Diyabet, Alzheimer ve Parkinson hastalığı, damar tıkanıklığı gibi hastalıklara yol açabilir. Bu serbest radikaller yediğimiz yiyecekler ve içtiğimiz ilaçlardan dolayı meydana gelebilir.
Serbest radikallerin oluşumu zincirleme bir reaksiyonun oluşmasına sebep olabilir. Serbest radikal olan elektron çiftini başka bir molekülden alıp elektron aldığı molekülün yapısını bozabilir. Böylece bu molekül de serbest radikal haline gelir ve bu sefer de bu yapısı bozulan molekül yine başka bir molekülün yapısında bozulmaya sebep olabilir. Bu neden sonuç ilişkisi tüm hücrenin yapısında bozulmalara yol açabilir. Böylece de hücre zarar görür. Bu zincirleme tepkime hücrenin zarlarını etkileyebilir. Hücreye giren maddelerin ve hücreden çıkan maddelerin kontrol mekanizmasında bozulmalar olduğunda tümöre yol açabilir. Vücudumuzda çok fazla serbest radikal olduğunda ve hücre bozulmaları da sıklaştığında oksidatif stres oluşur. Kalp ve damar hastalıkları, kanser, ülser gibi hastalıklara sebep olan oksidatif stresin geri dönüşü olmayabilir.
Antioksidanların serbest radikalleri kontrol altında tutarak zincirleme reaksiyonun önüne geçmeye çalışırlar. Serbest radikallerin sağlıklı moleküllerden elektron alması ve bu şekilde hücrelerimizde kalıcı zararlara neden olmasına engel olan antioksidanlar, serbest radikallere elektron verirler. Bu radikalleri verirken de yapıları bozulmaz. Böylece de zincir tepkimeleri önlerler. Yani antioksidanlar vücudumuzda serbest radikalleri temizleme görevi görürler. Antioksidanları sebze ve meyvelerden alabiliriz. Özellikle renkli sebze ve meyveler antioksidan yönünden zengindir. Böğürtlen, çilek gibi meyveler ve domates, brokoli ve ıspanak beslenme rutinimize katmamız gereken besinlerdir. Antioksidanları gıda takviyeleriyle de vücudumuza alabiliriz. C ve E vitamini içeren gıda takviyeleri bu konuda tercih edilebilir. C vitamini serbest radikallerle savaşma konusunda başarılır. Selenyum ve C vitaminini aynı anda içeren gıda takviyeleri vücudumuzu oksidatif stresten korumaya yardımcı olabilirler.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3249911/
https://journals.lww.com/nsca-scj/Citation/2001/04000/Free_Radicals_and_Antioxidant_Vitamins__Optimizing.3.aspx
http://www.imedpub.com/articles/free-radicals-and-antioxidants-human-and-food-system.pdf
TÜM SEÇKİN ECZANELERDE
