Oksijen insan yaşamı için çok elzem olmasına karşın, normal metabolizma sırasında üretilen bazı reaktif oksijen türleri vücuda yoğun bir zarar verme potansiyeline sahiptir. Çoğunu serbest radikallerin oluşturduğu reaktif oksijen türleri normal oksijen molekülüyle karşılaştırıldığında, kimyasal Antioksidanlar, normal hücre metabolizmasının toksik yan ürünü olan serbest radikalleri etkisiz hale getirerek koruyucu etki gösterirler. Savunma sisteminin etkisini artırarak hastalık riskini de azaltırlar.2
Glutatyon (GSH), hücrelerde bulunan en bol antioksidan ve majör bir detoksifikasyon maddesidir.2
Glutatyonun sağlık için ne kadar önemli olduğu düşünüldüğünde, birçok araştırmacı hücre içi ve intramitokondriyal glutatyon seviyelerini artırmanın yollarını aramıştır. Bu yollar arasında aşağıdaki faktörler yer almaktadır:3
• Glutatyon ihtiyacını azaltmak: Yani toksik yükü azaltmaktır. En belirgin olanı alkol tüketimini, işlenmiş gıda tüketimini azaltmak ve glutatyonu destekleyen antioksidan kullanımını arttırmaktır.
• Direkt glutatyon takviyesi uygulamak: Glutatyon takviyesi, oral, topikal, intravenöz, intranazal veya nebulize formda yapılabilir.
• Spesifik besinler: Glutatyonu artıran birçok gıda örneği vardır. Örneğin, 83 g/gün badem, sigara içenlerde glutatyonu %16 arttırır ve DNA hasarını %29 azaltır.
• Meditasyon: Meditasyon uygulayıcılarda %20 daha yüksek oranda glutatyon seviyeleri bulunmuştur.
Glutatyon seviyelerinin optimize edilmesi, sağlıklı bir yaşam ve hastalığın önlenmesi için bir strateji olarak önerilmektedir ve yapılan çalışmalarda glutatyon durumu ile hastalık riski veya tedavisi arasındaki nedensel ilişkiler açıklığa kavuşturulmaktadır. Bununla birlikte, insan klinik araştırmaları amino asitler, vitaminler, mineraller, fitokimyasallar ve gıdalar dahil olmak üzere beslenme müdahalelerinin, dolaşımdaki glutatyon üzerinde klinik faydaya dönüşebilecek önemli etkileri olabileceğini düşündürmektedir. Gerçekleştirilen çalışmalarda B5, B12, C, E vitamini, selenyum ve alfa lipoik asitin glutatyon seviyelerine katkı sağladığı gösterilmiştir.4
Sonuç olarak yaşamımızı sürdürürken glutatyon eksikliğine neden olacak birçok etmene maruz kalıyoruz ve bunların bazıları da maalesef kaçınılmaz. Dolayısıyla toksinlere maruz kalmayı en aza indirmek için dış faktörlerden korunmak, gerektiğinde gıda takviyeleriyle desteklemek ama en önemlisi de sağlıklı ve dengeli bir yaşam tarzı edinmek ve sürdürmek, sağlıklı kalmanızda ve sağlıkla yaş almanızda size destek olacaktır.
1. Koca N et al. Gıda Mühendişliği Dergisi. 2. Karabulut H, Gülay MŞ. MAE Vet Fak Derg, 2016; 1: (1). 3. Pizzorno J. Integr Med (Encinitas). 2014 Feb; 13(1): 8–12. 4. Minich DM et al. Nutrients. 2019; 11(9): 2073.
TÜM SEÇKİN ECZANELERDE
